زورخانه ها جایی هستند که در آن ورزشکاران به ورزش باستانی می پردازند. جامعه ی سنتی ایران از دیرباز، ارزش خاصی را برای ورزشکاران خود قائل می شده است و به همین دلیل ورزش های زورخانه ای به شدت در میان ایرانیان در هر طبقه ای مورد احترام بوده و رواج داشته است.
ایرانیان از ابتدا اعتقاد داشتند که ورزشکاران رشته های زورخانه ای دارای خصایلی همچون شجاعت روحی و مردانگی زیاد و همچنین قدرت بدنی بسیار بالایی هستند و از این رو این ورزش در میان مردم بسیار محبوب بوده و البته، هست.
یکی از ورزش ها و فعالیت هایی که در زورخانه انجام می گیرد، کشتی پهلوانی می باشد که در بین تمامی رشته های زورخانه ای بسیار از بقیه محبوب تر و مشهورتر است. پهلوان پوریای ولی مشهور را می شناسید؟ همان پهلوان معروف ایرانی که پیشه ی دیگرش شاعری بوده است در قرن ۷، زورخانه ها را پایه گذاری کرده است اما، با توجه به ریشه شناسی و بررسی اصول زورخانه ای بسیار ساده می توان دریافت که زورخانه ها و آیین های زورخانه ای از سال ها قبل تر در فرهنگ باستانی ایران ریشه داشته است و پوریای ولی آن را نظم داده است.
جالب است بدانید که سرانجام، ورزش های زورخانه ای و همچنین آیین های پهلوانی در تاریخ ۲۵ آبان ماه سال ۱۳۸۹ که برابر است با تاریخ ۱۶ نوامبر سال ۲۰۱۰ میلادی در فهرست میراث معنوی سازمان جهانی یونسکو از سمت کشور ایران به ثبت جهانی رسید.
یکی از کتاب های مهم و اصلی در زمینه ی ورزش که با استناد بر دانشنامه ی بروک هاوس آلمانی در کتب اصلی و جلد ویژه ی ورزشی به چاپ رسیده است، زورخانه ها و ورزش های زورخانه ای را به عنوان قدیمی ترین ورزش بدن سازی جهان معرفی نموده است.
آداب ورزش در زورخانه ها
ورزش در زورخانه ها همانطور که قابل حدس است، دارای آداب و سنتی خاص هستند. جالب است بدانید که تمامی این آداب و سنن های ورزش های زورخانه ای به خلق و خوی مردانگی و مروت و جوانمردی در ورزشکاران اصرار دارد. کسانی که به اصطلاح زورخانه ای کار می کنند، از دیرباز تا کنون اعتقاد دارند که ورزش های زورخانه ای صفات اخلاقی خوب را در انسان بر می انگیزد.
در زورخانه ها شخصی به نام مرشد، ترانه ها و تصنیف هایی را با موضوع جوانمردی و موضوعاتی در این حول و هوش با ضرب زورخانه ای می خوانند. بیشتر این تصنیف ها، داستان هایی درباره ی پهلوانان است که باعث برانگیختگی انگیزه در ورزشکاران است. ضرب زورخانه ای که کمی بالاتر به آن اشاره نمودیم، مهم ترین ساز موسیقی زورخانه ای است.
این موسیقی از سمت مرشد زورخانه خوانده و نواخته می شود. هنگامی که مرشد شروع به خواندن می کند، ورزشکاران شروع به آمدن در میان گود زورخانه می کنند و همراه با ضرب و ریتم مرشد، در زمین زورخانه شروع به جست و خیز می کنند و به صورت گروهی و یا فردی ورزش ها و حرکات زورخانه ای را به نمایش می گذارند.
